Poliyamid Kumaş Nedir

Polyamid Kumaş Nedir?

Polyamid kumaş, polyamid polimerinden oluşmaktadır. Polyamid polimeri ise amit bağları ile bağlanmış monomerler içeren bir polimerdir. Polyamid kumaşlar sentetik olarak üretilmektedir. Yapay yani sentetik polyamidlere örnek olarak naylon, kevlar, sodyum (poli) aspertat verilebilir. Bir asit klorid grubu veya karboksilik asit ve bir amino grubun yoğuşma reaksiyonundan amit bağı elde edilir. 

Küçük moleküller genellikle elimine edilir. Amino asitler, tekil monomer örneklerindeki gibi, benzer moleküllerle reaksiyona girip poliyamit formunu alabilir. Soğuk çekme yöntemiyle elde edilen tok, esnek ve dayanıklı ürün ise genellikle ince ya da kalın iplikçikler halinde çorap, paraşüt ve fırça yapımında kullanılmaktadır.

Poliamidler özellikle 2. Dünya Savaşı’nda esnekliklerinden yararlanılarak paraşüt yapımında kullanılmıştır. Sıcaklık dışında çok az dış etkenden etkilenen polyamidin kimyasal amit bağları dayanıklı bağlardır. Paraşütlerde kullanılan poliyamid kumaşlar kullanılmaz ve uçamaz hale geldiğinde savaş dönemindeki kadınlar tarafından kıyafetler dikilmeye başlanmıştır. Esnek formu sayesinde kıyafet olmak için uygun bir yapıdadır. 

Günümüzde ise genellikle tekstil sanayinde kullanılmaktadır. Özellikle ipek çorap üretimine alternatif olarak poliyamid yani naylon çorap üretimi sık sık yapılmaktadır. 

Ek olarak sporcu kıyafetleri, iç çamaşırı gibi ürünlerde piyasada çokça bulunmaktadır. İlginç kullanım alanları arasında ise diş fırçası ve saç fırçası üretimi yer almaktadır. Fakat piyasada bulunan bu ürünlerin kullanımı çevreye zararlı olarak görülmektedir.

Polyamid Kumaşın Özellikleri Nelerdir?

Poliyamid kumaş esnekliği ve dayanıklı yapısı ile bilinen ve bu özellikleri sebebi ile tercih edilen bir kumaştır. Özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Polyamid insan eli ile üretilen sentetik bir kumaş türüdür.
• Polyester ile benzer bir yapıda olup teri emmez ve kokuya sebebiyet verir.
• Havalanmanın sağlanabileceği bir yapısı yoktur.
• Ucuz maliyetli üretim ve işlenme imkanı sunar.
• Sentetik bir ürün olduğu için statik elektrik yüklüdür ve bu sebeple elektriklenme problemi vardır.
• Çeşitli parlaklık özellikleri sergiler.
• Kırışma genellikle oluşmaz, kolay ütülenebilmektedir. Poliyamid kıyafetlerin yüzeyinde yanma olmaması için tersten ütü bezi ile ütülenmesi önerilmektedir.
• Nem tutma, rutubet, kapalı alanda kaldığı için güvelenme gibi sorunlar ortaya çıkmaz.
• Yıkama sonrası kimyasal yapısı sebebi ile su tutmaz ve hızlı kurur.
• Esnek ve dayanıklı bir yapıdadır. Uzun yıllar kullanılabilir.
• Yüksek ısıya ve yüksek ısıda suya maruz kalması kimyasal yapısında bozulmaya sebep olabilmektedir. Bu sebeple en fazla 30 °C’de yıkanmalıdır.
• Pamuklu veya yünlü kumaşlar gibi sıcak tutma özelliği söz konusu değildir.

Poliyamid kumaş özellikle sporcular tarafından kullanılan işlenmesi ve ürün haline döndürülmesi basit bir yapıdadır. Sökülme ve yırtılma gibi durumlara karşı dayanıklıdır. Fakat poliyamid kumaştan üretilen ürünleri kullanmanın dezavantajları vardır. Bu dezavantajlar şu şekilde sıralanabilir:

• Güçlü emici bir yapısı yoktur.
• UV ve zararlı güneş ışınlarına karşı koruma sağlamaz.
• Isıdan çok hızlı etkilenir.
• Amit bağları ve polimerik yapısı sebebi ile statik elektrik toplamaktadır.
• Düşük hava geçirgenliği vardır ve poliyamit kumaştan kıyafet üretildiğinde kokuya sebep olmaktadır.

Poliyamid Kumaşlar Sağlığa Zararlı Mı?

Polyamid kumaşlar günümüzde en çok tekstil sanayinde kullanılmaktadır. Polyamid kumaş lifleri insan eliyle üretilen ilk kumaş türüdür. Plastiğin ısı ile işlenmesi ve kimyasal muameleler uygulandığında elde edilen bir maddedir. Bu kullanım sonucu alınması gereken önlemler ve sağlık için uyulması gereken kurallar vardır. 

Polyamid kumaşlardan iç çamaşırı ve külotlu çorap üretimi gerçekleştirilip piyasaya sunulmaktadır. Fakat siz alıcı olarak bilinçli davranmalısınız. İç çamaşırları ve külotlu çoraplar doğrudan teninize temas etmektedir. Polyamid kumaştan üretilen ürünler dayanıklı ve ucuz olsa da kalite anlamında iç çamaşırı gibi kıyafetlerde tercih edilmemelidir. Hava alma özelliği olmadığı için koku yapabilir, teri emen bir yapısı yoktur.

Özellikle tekstil ürünleri satın alınırken içerik etiketleri doğru bir şekilde incelenmelidir. Etiketler incelendiğinde üzerinde yüzde kaç pamuk, yüzde kaç polyamid ve diğer ham maddelerin bulunduğu yazılı olarak yer almaktadır. Etiket üzerinde polyamid içeriği fazla belirlenen ürünlerin tene direkt temas eden giyim ürünlerinden ziyade dış giyim ürünü olarak tercih edilmesi çok daha iyidir.

Polyamid kumaşın işlenmesi ile hazırlanmış bir kıyafet tercih edildiğinde genellikle bedeninizi sıcak tuttuğunu hissedersiniz. Polyamid kumaş yapısı, ısıyı hapseden özellikler sergilemektedir. Hava geçirmeyen bu kumaş ter emme özelliği göstermez; bu sebeple de sıcaklık hissi artar. Fakat terinizin vücudunuzda kalıp soğuması eklem ağrılarına ve kas ağrılarına sebep olmaktadır.

Polyamid Kumaş Naylon mu?

Piyasada bulunan kumaşların kullanımları ihtiyaçlara göre belirlenmektedir. Birbirinden farklı çeşitlerde kumaşlar içerdikleri kimyasal yapı ve üretim materyallerine göre ürünlerde tercih edilmektedir. Naylonun kimyasal adı polihekzametilen adipamiddir. 

Molekül kütleleri yüksek poliyamidlerden oluşan plastik malzemeler naylondur. Bu malzemelerin genel özellikleri sıcağa dayanıklılık, aşınmaya dayanıklılık ve kimyasal maddelere karşı dayanıklılık olarak sıralanabilir. Bu poliamidler genellikle insan eli ile lif halinde üretilmektedir. Doğrudan kalıplara dökülerek ısıl işlem ardından şekillendirme yapılabileceği gibi yumuşak tabaka da oluşturulabilir. İnce veya kalın iplikler olarak üretildiğinde çorap, paraşüt, fırça gibi ürünler ortaya çıkmaktadır. 

En çok bilinenlerden Naylon-6, N-amino kaprolaktamdan, Naylon 6,6 ise heksandioik asit ve 1,6-diaminohekzan'ın kondenzasyonundan elde edilir. Naylonlar termoplastik olup yüksek erime noktalı, pek çok çözücüde çözünmeyen mekanik özellikleri iyi ve sürtünmesi düşük liflerdir.

Polyamid Kumaştan Hangi Ürünler Elde Edilir?

Polyamid kumaşlar, mukavemeti yüksek materyallerdir. Genellikle tekstil ve konfeksiyonda kullanılmaktadır. Çorap, iç çamaşırı, altel, külotlu çorap, spor sütyen, tayt, mont, kazak, mayo polyamid kumaştan en çok üretilen ürünlerdir. Polyamid materyalden yararlanarak üretilen ürünler pamuklu, yün gibi materyallerden üretilenlere göre çok daha uygun fiyatlıdır. Bu sebeple hem giyimde hem de mobilyada polyamid kumaş tercih edilmektedir.

Halı, kilim üretim materyaline göre farklı bütçelere hitap etmektedir. Öğrenci evinde yaşayan gençler için yün kilim veya el dokuması halı almak pek de mümkün değildir. Evin sıcak kalmasını da sağlayabilecek, bütçeyi de sarsmayacak poliamidden üretilen halılar tercih edilebilir. Hava akışı için uygun gözeneklere sahip olmamasından kaynaklı olarak kaloriferlerin konveksiyonel olarak yaydığı ısıyı hapsedecektir. 

Yerden ısıtmalı bir evde yaşıyorsanız hava alan halı veya kilimler tercih etmeniz önerilmektedir. Bütçe dostu poliamidden üretilen halı ve kilimleri yaşam alanınıza dahil ettiyseniz temizliğine ekstra önem vermelisiniz. Koku yapma ihtimali olabilir fakat kuru ve ıslak silme ve uygun kimyasallar ile polyamid halı ve kilimler uzun süreli kullanılabilir.

Perde ve mutfak eşyaları ayrıca dış mekan mobilyalarında da polyamid kumaş kullanılmaktadır. Özellikle dış mekan mobilyaları için en doğru seçimdir. Yağmur gibi hava olayları pamuklu kumaşların, keten kumaşların yıpranmasına sebep olabilir. Fakat polyamid kumaşlar esnek ve lifli yapısı sebebi ile çok geç yıpranmaktadır. Isı ile doğrudan temastan kaçınıldığı sürece kullanım ömürleri uzun olmaktadır. Polyamid yalnızca kumaş olarak değil mutfak malzemesi olarak; kevgir, kepçe piknik tabakları gibi ürünlerin üretiminde de kullanılmaktadır. 

Sıralanan ürünler günlük hayatınızda sürekli ve zorunlu olarak kullanmadığınız fakat aldıktan uzun yıllar sonra dahi kullanmaya devam ettiğiniz ürünlerdir. Bu sebeple doğru ham maddeden üretildikleri kesinleştirilmiştir. Sağlığa ve doğaya olan zararlar ürün kullanımında unutulmamalıdır ve sürdürülebilir ürünler tercih edilmelidir.