Evde Kompost Yapımı: Atıkları Dönüştürmek ve Doğaya Katkıda Bulunmak

Evde Kompost Yapımı: Atıkları Dönüştürmek ve Doğaya Katkıda Bulunmak

Doğal atıkları dönüştürmek için uygulanan kompost yöntemi, evde kolayca yapılan çevre dostu bir girişimdir. Çevremiz için ne yapmalıyız, doğal atıkları nasıl kullanabiliriz diyenler için hazırladığımız bu içerikte, Bellona öncülüğünde hep beraber doğaya katkıda bulunacağız. Sıfır atık yaşam tarzında önemli yeri olan kompost yöntemi sayesinde, evdeki atıkları dönüştürüp toprağı besleyebilirsiniz. 

Bahçe veya bitki yetiştirme projelerinizde kullanabileceğiniz verimli bir gübre kaynağı olan kompost sayesinde, tarım ürünlerinizde daha fazla verim almak mümkün. Bu verimi en iyi şekilde sağlamak için, evdeki besin ve gıdaların çöplerini dönüştürüp önerdiğimiz şekilde kompost yapabilirsiniz. Bu içeriğimizi dikkatlice inceleyerek kompost yapımına dair merak edilenleri hemen öğrenebilirsiniz!

Kompost Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Kompost, tarım alanında çok sık kullanılan bir terimdir. Doğal atık malzemelerin mikroorganizmalar tarafından ayrıştırılmasını, bununla beraber bozunarak organik maddeye dönüşmesini ifade eden bir süreçtir. Bu sürecin sonunda, elde edilen organik madde, kompost olarak kullanılır. 

Kompost, bitkilerin büyümesi ve toprak verimliliğinin artması için önemli bir gübre olarak hizmet etmektedir. Kompost gübre, birçok atıktan elde edilir. Atıkların dönüşmesi için de çeşitli kompostlama yöntemleri denenir. Genellikle bahçe atıkları, mutfak atıkları, yapraklar, saman, odun talaşı gibi organik malzemeler kompost yapımında rol alır. Evde de kompost yapmak mümkündür ve çevrenin korunmasına yardımcı olur. 

Kompost çeşitleri, işlenme yöntemine göre değişmektedir. Kısaca bahsedecek olursak, kompost çeşitlerine dair aşağıdaki bilgileri verebiliriz:

Sıcak Kompost

Sıcak kompost, çok sık tercih edilen bir yöntemdir. Yüksek sıcaklıklarda (55-65°C) ve hızlı bir şekilde ayrışma süreci ile gerçekleşir. Sıcak kompost yönteminde, yeterli miktarda karbon (kahverengi malzemeler) ve azot (yeşil malzemeler) dengesinin sağlanması çok önemlidir. 

Kompost için kullanılan atık malzemeler, düzenli olarak karıştırılır ve havalandırılır. Böylece toprak için en verimli doğal gübre hazırlanmış olur. Evde çeşitli yöntemlerle sıcak kompost yapılabilir.

Soğuk Kompost

Soğuk kompost, yine çok sık kullanılan bir kompost yöntemidir. Genellikle daha düşük sıcaklıklarda (20-25°C) ve daha uzun bir sürede gerçekleşmektedir. Bu kompostlama yönteminde, malzemeler daha az düzenli olarak karıştırılmaktadır. Ayrıca düşük sıcaklıkta gerçekleştiği için daha az sıklıkta havalandırılır. 

Soğuk kompost, uygulama bakımından daha az zaman ve çaba ister. Uzun sürede hazırlandığı için atık maddelerin ayrışma süreci, diğer yöntemlere göre daha yavaş olabilir.

Solucan Kompostu (Vermikompost) 

Solucan kompostu, ev ortamında çok tercih edilmese de tarımla ilgilenenlerin denediği bir yöntemdir. Özel bir solucan türü olan kırmızı kompost solucanları kullanılır. (Eisenia fetida) adıyla bilinen solucanlar, organik malzemeleri sindirerek ve dışkılayarak kompost sürecine katkıda bulunur. 

Solucan kompostu sayesinde, hızlı ve verimli bir şekilde atıklar ayrıştırılabilir. Bu yöntemde, solucanlar organik atıkları ayrıştırırken aynı zamanda zengin bir besin kaynağı da oluşturur ve toprağın verimini artırır. Daha geniş çaplı tarım faaliyetlerinde kullanılması yaygındır.

Bokashi Kompostu

Bokashi kompostu, kompost yöntemlerinden biridir. Özel bir fermantasyon süreciyle gerçekleşir. Bu süreçte, organik atıklar toprakta kullanılmak için ayrıştırılır. 

Bokashi toprağı veya bokashi starteri adı verilen mikroorganizmalar bu yöntemde kullanılır. Bu yöntem, özellikle de mutfak atıklarının kompostlanmasında etkili olduğu için tercih edilir. Evde hazırlanması mümkündür. Mutfaktaki doğal atıkların dönüştürülmesine ve hoş olmayan kokuları azaltmaya yardımcı olmaktadır.

Evde Kompost Yapmak İçin Gerekli Malzemeler Listesi

Ev ortamında kompost yapmak için, en önemli malzemeleri bir araya getirmelisiniz. Bu süreçte size yardımcı olacak malzemelerin listesini, bu başlık altında görebilirsiniz. Evde kompost yapmadan önce tüm malzemelerin hazır olduğundan emin olmalısınız. İşte, ev ortamında kompost hazırlamak için ihtiyacınız olan malzemelerin listesi:

• Kompost Alanı: Evde kompost oluşturmak için, konteyner olarak büyük plastik veya metal bir kova, ahşap paletlerden oluşturulmuş bir kompost kutusu veya özel tasarlanmış bir kompost bin kullanabilirsiniz.
• Yeşil ve Kahverengi Malzemeler: Sebze ve meyve kabukları, kahve telvesi, çim kesimi, yeşil veya sarı yapraklar, kuru yapraklar, saman, kuru otlar, karton, kağıt gibi doğal malzemelerle kompostu başlatabilirsiniz.
• Su: Kompost sürecinde kompostun nemli, ancak suda boğulmamış olmasını sağlamak adına düzenli olarak sulama yapmanız gerekeceğinden suyu unutmamalısınız.
• Havalandırma Araçları: Kompostun üzerinde havalandırma deliklerinin olmasına dikkat ederek süreci devam ettirebilirsiniz.
• Solucanlar veya Bokashi Starteri: Evde hazırladığınız kompost sürecini hızlandırmak, daha verimli bir ayrışma sağlamak isterseniz solucandan ya da Bokashi toprağından destek alabilirsiniz.

Evde Kompost Nasıl Yapılır?

Evdeki doğal ve organik atıkları, yeniden toprağa kazandırmak için kompost yapabilirsiniz. Evde kompost yapmak için izlemeniz gereken adımları size burada Bellona olarak açıklıyoruz. Her bir adımı dikkatle uyguladıktan sonra, evde kolayca kompost yapabilirsiniz. 

• Büyük bir plastik veya metal kova, ahşap paletlerden oluşturulmuş bir kompost kutusu ya da özel tasarlanmış bir kompost kutusu hazırlayın.
• Taze organik malzemeleri toplayın ve tüm malzemeleri güzelce karıştırın.
• Doğru bir karbon-azot dengesi sağlamak için yeşil - kahverengi malzemeleri eşit ölçüde kullanmaya dikkat edin.
• Kompostun tamamen ıslak veya kuru olmaması için karışımın üzerini sulayın.
• Evdeki kompostun içerisindeki oksijen seviyesini artırmak ve ayrışma sürecini hızlandırmak için düzenli aralıklarla malzemeleri karıştırın.
• Kompost kabının içindeki doğal atıkları düzenli şekilde takip edin ve her karıştırmada havalandırarak malzemelerin ayrışmasını sağlayın.
• Doğal atık kompostunun tamamlanması sıcaklığa göre değişebileceği için ortalama 1 ay kadar kompostu takip edin.
• Evde hazırladığınız kompostun olgunlaşmasını anlamak için atıkların kahverengine dönmesini ve toprak yapıya ulaşmasını bekleyin.
• Toprak gibi görünen doğal atıklarınız, ortalama 1 ay sonrasında hazır olduğunda, tarım ve bitkiler için kullanabilirsiniz.

Evde Kompost Yapmanın Avantajları Nelerdir?

Çevreyi korumak, doğal atıkların dönüşmesini sağlamak ve çevre bilinci ile hareket etmek için evde kompost yapmayı deneyebilirsiniz. Evde kompost yapmanın birçok avantajı bulunuyor. 

• Tüketilen sebze ve meyve kabukları, kahve telvesi, yapraklar gibi organik malzemeleri kompost haline getirerek atık çöp miktarını azaltabilirsiniz. 
• Kompost, bitkilerin büyümesi ve sağlıklı kök sistemleri geliştirmesi için gerekli olan besin maddelerini sağladığı için tarımsal faaliyetler için çeşitli avantajlar sunar.
• Evde düzenli olarak kompost yaparak, kimyasal gübre kullanımını azaltabilirsiniz.
• Ev kompostu sayesinde, bitkilerinizin ihtiyaç duyduğu doğru pH ortamını oluşturarak bitkiler için en iyi büyüme ortamını hazırlayabilirsiniz.
• Doğal ve organik atıkları kompost haline getirip, sera gazı emisyonlarının azalmasına büyük oranda katkıda bulunabilirsiniz.
• Kendi kompostunuzu evinizde üretmek, bahçenizin veya bitkilerinizin ihtiyaç duyduğu besinleri ücretsiz ve organik şekilde elde etmenizi sağlamaktadır.

Evde Kompost Yaparken Dikkat Etmeniz Gerekenler

Evde doğal atıkları dönüştürme sürecinde dikkatli olmanız gereken bazı hususlar vardır. Eğer önerilerimize dikkat ederek evde kompost yapmayı denerseniz, daha etkili ve verimli sonuçlar alabilirsiniz.

• Kompostun sağlıklı bir şekilde ayrışması için yeşil (azot içeren) ve kahverengi (karbon içeren) malzemelerin doğru oranda yani doğru ölçüde karıştırılması gerekmektedir.
• Kompostun içinde çimlenme olmaması için kök sebzeleri (patates, havuç vb.) ve tohumlu meyveleri (domates, kavun vb.) kompostunuzun içine eklememelisiniz.
• Kompostun kötü koku oluşturmaması için hayvansal kaynakları atıkları eklemeniz önerilmez.
• Kompost gübreden verim almak için hastalıklı ve yaralı atıkları kullanmamalısınız.
• Kompostun nemli kalmasını sağlamak için dikkatli sulama yapmanız gerekir. 
• Kompost hazırlama süreci zahmetli olacağından olgunlaşma dönemine kadar sabırlı davranmanız tavsiye edilir.

Hangi Malzemelerden Kompost Yapılır?

Evdeki atıkları dönüştürmek ve toprağı beslemek için her atık kullanılmıyor. Bazı önemli malzemelerden evde kompost yapmak mümkün. Mutfakta ve evde kullanılan, kullanım sonucunda da çöp durumuna gelen önemli atıklar, kompost için etkili malzeme olmaktadır. İşte o malzemeler:

• Saman 
• Ev Bitkilerinden Alınan Atıklar
• Kabuklu Yemiş Çeşitleri
• Atık Çimler ve Otlar
• Solmuş Ağaç Yaprakları ve Küçük Dal Parçaları
• Ahşap Parçaları ve Talaş
• Parçalanmış Gazete Sayfaları
• Pamuklu ve Yünlü Bez Malzemeler
• Köksüz Meyve ve Sebze Atıkları
• Kahve Telvesi, Filtreler, Çay Poşetleri
• Karton Rulo
• Kurutucu ve Elektrikli Süpürge Haznesinden Çıkan Atıklar
• Şömine Külü

Kompost İçin Uygun Olmayan Malzemeler Nelerdir?

Her malzemenin ev kompostu ve bahçe kompostu için uygun olmayacağını az önce belirtmiştik. Kompost gübreden verim almak için, bazı atıkları kullanmaktan kaçınmalısınız. Eğer önerilmeyen malzemeleri kullanırsanız, kompostta bozulma ve çürüme meydana gelebilir. Bu durum da kompostu birçok açıdan etkiler.

• Kokuya neden olacağından süt ve süt ürünleri
• Kimyasal madde içerebileceğinden bahçe ilaç atıkları
• Bitkiler için zararlı maddeler içeren kömür ve mangal külü
• Hastalıklı bitki atıkları
• Parazit riski olduğundan evcil hayvan dışkıları
• Siyah ceviz ağacı yaprakları ve dalları
• Hayvansal besin ve yağ atıkları kullanılmamaktadır.

İlginizi Çekebilir:

  

Dekorasyon Meraklılarının Mutlaka İndirmesi Gereken 10 Telefon Uygulaması

Ev, ofis ve yaşam alanlarınızda dekorasyona meraklı mısınız? O halde mutlaka telefonunuza indirmeniz gereken en iyi 10 dekorasyon uygulaması ile tanışın!

  

Amerikan Mutfak Dekorasyonu: Bütüncül ve İşlevsel Açık Plan

Amerikan mutfak nedir? Evin mutfak ve oturma odası bölümünde ortak kullanılabilecek Amerikan mutfak tasarımı, mobilyaları ve kullanım avantajları bu yazıda!

  

Evinizin Güvenliğini Sağlayan Teknoloji: Ev Alarm Sistemleri

Evinizin güvenliği için ev alarm sistemleri nedir, ne işe yarar? Ev alarm sistemleri hakkında gerekli tüm bilgileri tek yazıda derledik!

  

Kendi Kendine Su Veren Bitki Saksısı Nasıl Yapılır?

Kendi kendine su veren bitki saksısı nasıl yapılır? Siz evde yokken bitkilerin kendi kendini sulaması için en iyi yöntemler bu yazıda!

  

Çay Saatleriniz İçin En İyi 6 Çaydanlık Modeli

Çay saatleriniz için en iyi çaydanlık modeli nasıl seçilir? Çay davetleri ve çay molalarında anınızı keyiflendirecek çaydanlık modellerini derledik